Standardowe rozważania na temat ekonomii dotyczą głównie rynku surowców lub papierów wartościowych, gdzie cena łączy ze sobą nabywców i sprzedawców – w momencie, kiedy podaż spotyka się z popytem. Jednak wiele najważniejszych transakcji w życiu dokonujemy na innych rynkach, na których ceny odgrywają tak naprawdę drugoplanową rolę. Często nawet nie zdajemy sobie nawet sprawy, że mamy do czynienia z rynkiem. Gdyż o tym, kto dostanie nerkę do przeszczepu albo zostanie przyjęty do najlepszej uczelni wyższej, nie decyduje cena. Chodzi tu o rynek wzajemnego kojarzenia stron transakcji (z ang. match market), gdzie strony „transakcji” muszą się wzajemnie dobrać, a cena nie odgrywa w tym procesie większej roli. Czy istnieje mechanizm alokacji takich dóbr? Czy są metody kojarzenia stron na takim rynku?
Noblista Alvin E. Roth, autor książki Matchmaking. Kto co dostaje i dlaczego, wraz ze swoim zespołem kilku współpracowników z całego świata przyczynił się do stworzenia nowej dziedziny ekonomii zwanej projektowaniem rynku, która wprowadza wiedzę naukową do procesu kojarzenia oraz do innych aspektów funkcjonowania rynków. Rynek jest wytworem ludzkiej działalności, a nie zjawiskiem naturalnym. Sztuka projektowania rynków daje nam szansę na utrzymanie oraz poprawianie jednych z najstarszych i najważniejszych ludzkich wynalazków. Szansę naprawy źle działających mechanizmów, a czasem nawet stworzenia całkiem nowych. To możliwości, które trzeba cenić, analizować, podchodzić do nich z pokorą oraz bacznie obserwować.
Alvin E. Roth, autor książki Matchmaking. Kto co dostaje i dlaczego, jest doktorem nauk ekonomicznych i profesorem ekonomii na Uniwersytecie Stanforda. To jeden z czołowych ekspertów w dziedzinie projektowania rynków oraz teorii gier. W połowie lat 90. XX w. zaprojektował National Resident Matching Program – system, który łączy 20 tys. amerykańskich lekarzy z 4 tys. programów stażu w całym kraju. W 2004 roku przygotował wraz z dwoma tureckimi ekonomistami, Utku Ünverem i Tayfunem Sönmezem, New England Programm for Kidney Exchange, system kojarzenia dawców i biorców nerek do przeszczepów. Za swoją działalność na polu tworzenia rynków Alvin Roth wspólnie z Lloydem Shapleyem w 2012 roku otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie ekonomii.
„Matchmaking. Kto co dostaje i dlaczego” przywraca wiarę w sens ekonomii. Alvin E. Roth to jeden z niewielu twardo stąpających po ziemi ekonomistów. Nie interesuje go ekonomia tłumacząca, dlaczego znów coś się nie udało, a ekonomia tworząca praktyczne, działające rozwiązania.
Sebastian Stodolak, Dziennik Gazeta Prawna
Największą wartością książki Rotha jest zwrócenie uwagi na to, że prawdziwy dylemat nie polega na wyborze między wolnym rynkiem a centralnym planowaniem, bo żadna z tych skrajnych opcji prawie nigdy w praktyce nie występuje. (…) Publikacja bez wątpienia warta jest uwagi, a czytając ją, miałem poczucie, że dowiaduję się nowych, ciekawych i praktycznych rzeczy.
Aleksander Piński, obserwatorfinansowy.pl
Kategoria: książki ekonomia
