Elastyczny program TUS – na czym polega podejście autorek?
Karolina Pudło i Aleksandra Pęcak zapraszają czytelnika do świata TUS-u, który nie jest sztywnym schematem, lecz procesem opartym na tzw. korygującym doświadczeniu społecznym – koncepcji znanej z terapii systemowej i pracy z traumą relacyjną. W praktyce oznacza to tworzenie sytuacji, w których dziecko może doświadczyć relacji w sposób bezpieczny, przewidywalny i wspierający, co prowadzi do realnych zmian w strukturach poznawczych i emocjonalnych. Badania naukowe – m.in. prace prof. Tinsleya Galyeana czy Nancy McElwain – pokazują, że regularna ekspozycja na pozytywne doświadczenia społeczne, w kontrolowanych warunkach, zwiększa poziom empatii, uważności społecznej i zdolności do samoregulacji u dzieci już po kilkunastu tygodniach zajęć.
Dlaczego warto dostosowywać program TUS do grupy?
Książka wyróżnia się nie tylko przemyślaną strukturą i bogactwem materiału, ale także osadzeniem w rzeczywistości pracy terapeutycznej. Zamiast uniwersalnego programu „dla każdego”, autorki proponują konstruowanie scenariuszy zajęć na podstawie rzetelnej diagnozy potrzeb grupy – zarówno poprzez obserwację, jak i kontakt z rodzicami oraz nauczycielami. To podejście znajduje potwierdzenie w badaniach nad efektywnością interwencji psychospołecznych, m.in. metaanalizach prowadzonych przez CASEL (Collaborative for Academic, Social, and Emotional Learning), które dowodzą, że programy dostosowane do wieku i kontekstu rozwojowego uczestników mają wyraźnie wyższą skuteczność niż modele sztywno realizowane według z góry narzuconego schematu.
TUS a dzieci neuroatypowe – jak wspierać z empatią?
Na uwagę zasługuje także podejście autorek do pracy z dziećmi neuroatypowymi – z całościowymi zaburzeniami rozwoju, ADHD, zaburzeniami lękowymi. Zamiast próbować „dopasować dziecko do programu”, autorki proponują dopasowanie programu do dziecka. Wspomniane podejście wpisuje się w nurt pedagogiki włączającej oraz tzw. trauma-informed approach, który coraz śmielej wchodzi do polskich placówek edukacyjnych i terapeutycznych. To także potwierdzenie w praktyce słów Rossa W. Greene’a, który twierdzi, że „dzieci radzą sobie dobrze, jeśli tylko potrafią” – a więc rolą dorosłego jest stworzyć warunki, w których to „radzenie sobie” staje się możliwe.
Karty obserwacji, ćwiczenia i motywacja – co znajdziesz w książce?
„TUS skrojony na miarę” to książka, która może okazać się przełomowa – zwłaszcza dla praktyków. Zamiast kolejnego zbioru gotowych ćwiczeń, otrzymujemy narzędzie do samodzielnego konstruowania programu, uzupełnione propozycjami aktywności, kartami kwalifikacji, instrukcjami budowania relacji z rodzicami. Nie brakuje tu także refleksji nad motywowaniem dzieci i młodzieży – często najbardziej wymagającym elementem pracy w grupie. Autorki uczciwie opisują zarówno zalety, jak i pułapki niektórych metod, co czyni książkę jeszcze bardziej wartościową i wiarygodną.
Pamiętajcie – to nie jest podręcznik „dla każdego”. To książka dla tych, którzy chcą rozumieć, nie tylko działać. Dla tych, którzy wierzą, że zmiana społeczna – nawet w najmłodszym człowieku – zaczyna się od empatycznej obecności i odpowiedniego narzędzia. A takim właśnie narzędziem jest dobrze zaplanowany i prowadzony Trening Umiejętności Społecznych. Dzięki tej książce – naprawdę skrojony na miarę.
