Ludzi możemy podzielić na dwie grupy – tę, która o ekonomii wie wiele i tę, która nie ma o niej zielonego pojęcia. Nie można nazwać ich ignorantami, ponieważ nie każdy chce i musi ekonomiczną wiedzę posiadać. Warto jednak znać podstawy, które kierują naszą codziennością. Ekonomię można przecież wytłumaczyć w przejrzysty sposób, zrozumiałym dla czytelnika językiem. Takie też było założenie autora książki Ekonomia. Instrukcja obsługi, Ha-Joon Changa.
Ekonomia i zdrowy rozsądek
Jak twierdzi autor, 95% ekonomii to zdrowy rozsądek, a tylko żargon i matematyka sprawiają, że wygląda ona na trudną. Trochę w tym prawdy, gdyż jeśli nie interesujemy się zagadnieniami z tej dziedziny, to nawet podstawy są dla nas ciężkie do zrozumienia, szczególnie, gdy ubrane są w skomplikowane wzory. Z drugiej strony – ilu z nas po prostu ekonomią się interesuje, ma zdanie na temat jakichś teorii i wyliczeń? No właśnie. Jest jeszcze jeden problem – ekonomia szufladkowana jest tak samo jak fizyka lub chemia, czyli jako nauka. Czy tak jednak jest faktycznie? Profesor ekonomii z Harvardu i autor jednego z najpopularniejszych podręczników w tej dziedzinie, Gregory Mankiw, mówi: “Ekonomiści lubią przybierać pozę naukowców”. Ha-Joon Chang stara się iść inną drogą, w jego książce ekonomia nigdy nie będzie nauką w takim sensie, w jakim jest nią fizyka czy chemia. Istnieje wiele rozmaitych teorii ekonomicznych, “każda z nich podkreśla znaczenie innych aspektów złożonej rzeczywistości, dokonuje odmiennych osądów moralnych i politycznych, a także formułuje różne wnioski”.
Czytaj, jak Ci się podoba
Ponieważ książka Ha-Joon Changa ma około 400 stron, to może się okazać, że nie każdy znajdzie czas na przeczytanie jej w całości. Dlatego autor dał czytelnikom kilka opcji czytania tegoż podręcznika. Wszystko oczywiście zależy od tego, ile mamy czasu. “Jeśli masz dziesięć minut, przeczytaj tytuły rozdziałów i pierwszą stronę każdego z nich. Jeśli będziesz miał szczęście, po upływie tych dziesięciu minut nagle okaże się, że masz wolne dwie godziny.
Jeśli masz dwie godziny: Przeczytaj rozdział 1 i 2 oraz epilog. Liźnij resztę. Jeśli masz pół dnia: Przeczytaj tylko nagłówki, tytuły podrozdziałów i streszczenia kursywą, które pojawiają się co kilka akapitów. Jeśli szybko czytasz, zdążysz jeszcze upchnąć wstęp i wnioski do każdego rozdziału. Jeśli masz czas i cierpliwość przeczytać całość: proszę, zrób to. To będzie najbardziej skuteczny sposób lektury. W dodatku sprawisz mi tym bardzo wielką radość. Ale nawet wtedy możesz pominąć fragmenty, które nie bardzo cię interesują i przeczytać jedynie ich nagłówki.”
Dlaczego właśnie w ten sposób? Dzięki temu poznajemy podręcznik tak, jak najbardziej nam to odpowiada, co pozwala na systematyczne pogłębianie wiedzy. Gdy mamy naprawdę niewiele czasu, przeskoczenie pomiędzy kolejnymi rozdziałami i zatrzymanie się na tych dla nas najważniejszych pozwala na zdobycie chociaż podstawowej wiedzy. Budowanie podręcznika w ten właśnie sposób pozwala czytelnikowi na swobodne wertowanie książki. To jak lektura zbioru opowiadań – jeśli jakieś nam nie pasuje, po prostu je opuszczamy lub wracamy do niego później.
Co w środku
Najważniejsze dla nas są treści zawarte na kolejnych stronach. Trzeba przyznać, że ekonomia podawana przez Ha-Joon Changa wydaje się naprawdę przyswajalna i bardzo, bardzo prosta. Autor najpierw pozwala nam się oswoić z wiedzą i podaje powszechnie znane prawdy takie jak:
- najpowszechniejszym sposobem zdobywania pieniędzy jest znalezienie pracy;
- zarobione lub redystrybuowane środki służą do konsumpcji dóbr lub usług;
- rynki się zmieniają;
- rozwój gospodarczy jako rozwój zdolności produkcyjnych.
Każde twierdzenie jest w dużym stopniu wytłumaczone w sposób bardzo zrozumiały i – co najważniejsze – poparty przykładami z otaczającego nas świata. Dodatkowo każdy “rozdział” zamknięty jest listą lektur dodatkowych, które pozwalają na głębsze zapoznanie się z tematem.
Ekonomia. Instrukcja obsługi Ha-Joon Changa jest książką, która pozwala nawet osobom o nikłej wiedzy zrozumieć zasady działania tej “nauki”. Opisana jest ona przejrzyście i skupia się na najważniejszych aspektach, teoriach i twierdzeniach. Podręcznik wart uwagi.
