„Dobre jest wrogiem wielkiego”. Tak właśnie zaczyna swoją książkę Jim Collins. Dlaczego? Z tego powodu, że jeśli coś jest dobre, to po co to zmieniać. Lubimy spokój, a gdy dotrzemy do celu, to wielu z nas po prostu pozostaje w tym miejscu i nie decyduje się na kolejne zmiany. Jest dobrze, więc po co kombinować, jak może nie wyjść? Collins wraz ze swoim zespołem badawczym pokazuje, że działając w ten sposób, tracimy szanse, które mogą dać nam możliwość bycia kimś większym.
Zaczęło się do jednej uwagi
Podczas jednego spotkania w 1996 roku Collins rozmawiał z Billem Meehanem, który powiedział mu wtedy, że jego książki są świetne, ale zupełnie nieprzydatne. „Firmy, o których piszecie, a przynajmniej większość z nich, zawsze były wielkie. Nigdy nie musiały się przekształcać z przedsiębiorstw dobrych w wielkie, doskonałe.” Uwaga ta zasiała w umyśle autora ziarno niepokoju – a co, jeśli faktycznie tak jest? Czy każda dobra firma może stać się firmą wielką, a jeśli tak, to w jaki sposób? Czy też choroba bycia „tylko dobrym” jest nieuleczalna? W ten oto sposób zaczęły się badania, o których można przeczytać w książce Od dobrego do wielkiego. Czynniki trwałego rozwoju i zwycięstwa firm.
Praca, którą wykonał cały zespół badawczy, była naprawdę ogromna. Najpierw wyodrębniono firmy, które stały się wielkie. Wyszukiwano przedsiębiorstwa, jakie spełniały następujące warunki: „przez piętnaście lat ich łączna stopa zwrotu była równa lub niższa od oferowanej przez rynek ogólny, a później nastąpił punkt zwrotny, po którym stopa zwrotu przynajmniej trzykrotnie przewyższała tę oferowaną przez rynek ogólny przez kolejne piętnaście lat. Założyliśmy okres piętnastu lat, by wyeliminować wszelkie sezonowe hity i szczęśliwe trafy (nie można po prostu mieć szczęścia przez piętnaście lat), a także by czas obserwacji był dłuższy niż średni okres kierowania firmą przez jednego prezesa (co pomogło oddzielić wielkie firmy od tych, które miały szczęście zatrudnić wybitnego lidera)”. Następnie zastosowano metodę czarnej skrzynki. Dla badaczy była to pewna niewiadoma, coś, co sprawiło, że po wejściu dobrej firmy do czarnego pudełka stawała się ona firmą znakomitą. I tak naprawdę to był początek pracy.
Lisy i jeże
„Lis wie wiele rzeczy, ale jeż wie jedną ważną rzecz”. Firmy i ludzie mogą być lisami lub jeżami. „Lisy próbują osiągnąć kilka celów jednocześnie i dostrzegają całą złożoność świata. Są one bardziej roztargnione i próbują działać na wielu poziomach, rzadko skupiając swoją uwagę na jednej ogólnej koncepcji lub uniwersalnej wizji. Z drugiej strony, jeże upraszczają złożony świat i sprowadzają jego wyjaśnienie do jednej naczelnej idei, podstawowej zasady lub koncepcji, która wszystko łączy i wszystkim kieruje. Bez względu na to, jak skomplikowany jest świat, jeż zwykle sprowadza wszystkie wyzwania i dylematy do prostych, wręcz uproszczonych zasad. Wszystko, co w jakiś sposób nie jest z nimi związane, nie ma dla niego znaczenia”. Jeśli popatrzymy na biznesy w ten właśnie sposób, to okaże się, że faktycznie tak jest. Są firmy, które działają na wielu rynkach, rozdrabniają się i próbują zwojować więcej i są takie, jakie skupiają się na jednym celu i rynku. Faktycznie teoria ta stała się bardzo pomocna podczas analizy wszystkich badanych przedsiębiorstw. Pojawił się diagram, który pozwolił rozłożyć na czynniki pierwsze zasadę działania jeża, a następnie każde przedsiębiorstwo badane przez ekipę Collinsa analizowano pod tym kątem.
Przez prawie 300 stron Od dobrego do wielkiego. Czynniki trwałego rozwoju i zwycięstwa firm poznajemy metodologię badań firm, a następnie ich przepisy na sukces. Wszystko świetnie rozpisane i podane. To studium nietypowego badania, które pokazuje, że niejednokrotnie dobre jest faktycznie wrogiem wielkiego. Często okazuje się, ze firmy innowacyjne nie stają się wielkie pomimo swojego produktu, a wybijają się przedsiębiorstwa, które potrafią zmienić taktykę zarządzania, politykę i sposób myślenia. Czarna skrzynka dla każdego biznesu jest inna i należy ją analizować na wiele sposobów. To dobrze napisana książka, która opowiada o biznesie w sposób inny niż większość pozycji.
